Kondensadang Bose-Einstein

An Kondensadang Bose-Einstein (Ingles: Bose–Einstein condensate o BEC) iyo sarong istado nin materya na sarong dilutong gas nin maluyang nagsusugpon (interacting) na mga boson na yayaon sa sarong panluwas na potensyal asin pinalipot sa mga temperaturang haranihon sa absolutong sero (0 K o −273.15 °C). Sa irarom nin kondisyong iyan, an dakulang parte nin mga boson iyo minasakop sa pinakahababang estadong quantum nin panluwas na potensyal na sa puntong ini an mga epektong quantum iyo nagigin maliwanag sa iskalang makroskopiko.

An estadong ini nin materya iyo enot nahulaan ninda Satyendra Nath Bose asin Albert Einstein^[1] kaidtong 1924–25. Si Bose iyo enot na nagpadara nin papel kay Einstein manungod sa estadistikang quantum nin liwanag na quanta (na inaapod ngunyang mga photon).^[2] Si Einstein iyo naenganyo sagkod pigpalis niya mismo an papel na ini gikan sa Ingles pasiring sa Aleman asin saiyang isinumite para ki Bose sa Zeitschrift für Physik na nagpublikar kaini. Pinahiwas man ni Einstein an mga ideya ni Bose sa mga materyal na partikulo o materya sa duwang pang mga papel.

1. ↑ Einstein, A (10 July 1924). "Quantentheorie des einatomigen idealen Gases" (PDF). Königliche Preußische Akademie der Wissenschaften. Sitzungsberichte: 261–267.
2. ↑ A.Douglas Stone, Chapter 24, The Indian Comet, in the book Einstein and the Quantum, Princeton University Press, Princeton, New Jersey, 2013.